Γιατί να διαβάσω, αφού δεν θα περάσω;

Δυσλειτουργικές πεποιθήσεις. Στρατηγικές παρέμβασης και

ο ρόλος των συμβούλων σταδιοδρομίας.

Ένα περιστατικό που μοιάζει με πολλά άλλα.

Οι δυσλειτουργικές πεποιθήσεις μέσα από ένα πραγματικό περιστατικό

Μαθητής της Β' Λυκείου έρχεται για Επαγγελματικό Προσανατολισμό.

Το αίτημά του: Δεν ξέρω τι επάγγελμα να κάνω, αλλά γενικά μου αρέσουν οι υπολογιστές.

Σύμφωνα με τους γονείς, ο μαθητής μέχρι το γυμνάσιο ήταν πολύ καλός, από την Α' Λυκείου και μετά, άλλαξε.

Είναι αδιάφορος, δεν ενδιαφέρεται για το μέλλον του, έχει πολλές αντιπαραθέσεις με συμμαθητές του, νομίζει ότι μπορεί να προετοιμαστεί μόνος του για τις Πανελλήνιες, οι βαθμοί του έχουν πέσει αρκετά, ασχολείται πολλές ώρες με το κινητό του, και η επικοινωνία με τους γονείς του είναι δύσκολη.

Ο ίδιος ο μαθητής πιστεύει ότι δεν χρειάζεται ιδιαίτερη προετοιμασία για τις εξετάσεις, μπορεί να τα καταφέρει μόνος του, φροντιστήριο δεν θέλει να πάει γιατί τον φορτώνουν με πολύ και εξαντλητικό πρόγραμμα, οι φίλοι του βλέπει ότι έχουν αρρωστήσει από το πολύ διάβασμα και άγχος, και αφού μπορεί να πάει σε κάποιο ιδιωτικό πανεπιστήμιο, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας.

Δεν θέλει να περάσει σε Πανεπιστήμιο εκτός του τόπου διαμονής του γιατί δεν θέλει να χάσει τις παρέες του.

Δήλωσε ότι βαριέται το διάβασμα, προτιμά να λύνει μόνο ασκήσεις, γιατί η θεωρία δεν του χρειάζεται, αναρωτιέται ότι αφού δεν μπορεί να φτάσει το 18-19 στη βαθμολογία του, τι νόημα έχει να το προσπαθήσει και τέλος παραδέχθηκε, μετά από πολύ συζήτηση, τον μεγαλύτερό του φόβο. "Αν κάνω την προσπάθεια και τελικά δεν περάσω? τι θα πω στους δικούς μου?"

Έγινε φανερό ότι αυτό το παιδί είχε πολλές δυσλειτουργικές πεποιθήσεις.

Δυσλειτουργικές πεποιθήσεις.

Το Λύκειο είναι μια μεταμορφωτική περίοδος όπου οι μαθητές διαμορφώνουν την ταυτότητά τους και λαμβάνουν βασικές αποφάσεις για το μέλλον τους. 

Δυστυχώς, πολλοί αντιμετωπίζουν δυσλειτουργικές πεποιθήσεις που μπορούν να εκτροχιάσουν την πρόοδό τους. 

Είτε αυτές οι πεποιθήσεις προέρχονται από κοινωνικές πιέσεις, οικογενειακές προσδοκίες ή εσωτερικές αμφιβολίες, ο αντίκτυπός τους μπορεί να είναι ουσιαστικός. Η αναγνώριση και η αντιμετώπιση αυτών των πεποιθήσεων μπορεί να κάνει τη διαφορά για τους μαθητές, βοηθώντας τους να επιτύχουν ακαδημαϊκή επιτυχία και προσωπική ολοκλήρωση. 

Οι σύμβουλοι σταδιοδρομίας διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο σε αυτό το ταξίδι, καθοδηγώντας τους μαθητές να αντιμετωπίσουν και να ξεπεράσουν αυτές τις πεποιθήσεις.

Κατανόηση των δυσλειτουργικών πεποιθήσεων.

Οι δυσλειτουργικές πεποιθήσεις είναι αρνητικές στάσεις που μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τη συμπεριφορά και τα πρότυπα σκέψης. Οι κοινές δυσλειτουργικές πεποιθήσεις μεταξύ των μαθητών Λυκείου περιλαμβάνουν:

Φόβος της αποτυχίας:

Πολλοί μαθητές πιστεύουν ότι οτιδήποτε λιγότερο από τέλειους βαθμούς σημαίνει απόλυτη αποτυχία. Προσπερνούν τη σημασία της καλής προετοιμασίας και της επιμονής στο διάβασμα.

Σύγκριση με συμμαθητές:

Οι μαθητές συχνά πιστεύουν ότι πρέπει να ξεπερνούν τους συμμαθητές τους. Αυτή η πεποίθηση μπορεί να υποστηριχθεί από στατιστικές. Μελέτες δείχνουν ότι το 65% των μαθητών αναφέρει ότι αισθάνεται πίεση να επιτύχει περισσότερα από τους συνομηλίκους τους.

Αυτοαμφιβολία:

Η διάχυτη αυτοαμφιβολία μπορεί να ωθήσει τους μαθητές να υποτιμήσουν τις δυνατότητές τους. Σύμφωνα με μια έρευνα, το 70% των μαθητών Λυκείου βιώνουν το σύνδρομο του Απατεώνα, (ο όρος αναφέρεται σε ένα σύνολο συναισθημάτων και χαρακτηριστικών συμπεριφορών. Τα άτομα αυτά έχουν πολλές αμφιβολίες για τις γνώσεις και τις δεξιότητες τους. Το κύριο χαρακτηριστικό του φαινομένου είναι το διαρκές άγχος που βιώνει το άτομο να μην αποκαλυφθεί η ανεπάρκεια του σε κάποιον τομέα, ακόμα και αν η πιθανότητα αυτή είναι στην πραγματικότητα μηδαμινή. Πίσω από το σύνδρομο του απατεώνα μπορεί να υπάρχει ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα: η τελειομανία. Εκείνοι που είναι τελειομανείς έχουν πάντα την τάση να πιστεύουν ότι πρέπει ή θα μπορούσαν να έχουν κάνει κάτι καλύτερα και τείνουν να θυμούνται τα λάθη πάνω απ' όλα, ενώ ξεχνάνε εύκολα ή δεν καταγράφουν καν επιτυχίες).

Αυτές οι πεποιθήσεις μπορούν να οδηγήσουν σε αυξημένο άγχος και κακή ψυχική υγεία, καθιστώντας απαραίτητο να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά.

Ο αντίκτυπος στην ακαδημαϊκή επίδοση

Οι επιπτώσεις των δυσλειτουργικών πεποιθήσεων είναι σοβαρές. Για παράδειγμα, ο φόβος της αποτυχίας μπορεί να δημιουργήσει εξουθενωτικό άγχος, εμποδίζοντας τους μαθητές να έχουν καλή απόδοση στα τεστ. Ένας αγχωμένος μαθητής είναι πιθανό να δει μεγάλη πτώση στους βαθμούς, ενισχύοντας την πεποίθησή του ότι δεν είναι αρκετά καλός, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε παραίτηση από τους ακαδημαϊκούς στόχους.

Επιπλέον, η ανάγκη να συγκρίνει κανείς τον εαυτό του με άλλους μπορεί να βλάψει την αυτοεκτίμηση και τα κίνητρα. 

Η αμφιβολία για τον εαυτό μπορεί επίσης να προκαλέσει αναβλητικότητα. 

Οι μαθητές που αμφισβητούν τις ικανότητές τους συχνά αποφεύγουν εντελώς τις εργασίες τους. Η έρευνα δείχνει ότι περίπου το 25% των μαθητών Λυκείου αναβάλλει τακτικά εργασίες, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει σοβαρά τις ακαδημαϊκές επιδόσεις και την ψυχική τους υγεία.

Στρατηγικές για την αντιμετώπιση των δυσλειτουργικών πεποιθήσεων.

Αρκετές αποτελεσματικές στρατηγικές μπορούν να βοηθήσουν στην καταπολέμηση των δυσλειτουργικών πεποιθήσεων. Ακολουθούν ορισμένες πρακτικές προσεγγίσεις που μπορούν να υιοθετήσουν οι εκπαιδευτικοί, οι γονείς και οι σύμβουλοι:

1. Γνωστικές-Συμπεριφορικές Τεχνικές

Οι τεχνικές γνωσιακής- συμπεριφορικής θεραπείας (CBT) μπορούν να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο οι μαθητές αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους. 

Εντοπίζοντας αρνητικές σκέψεις και αμφισβητώντας τες, οι μαθητές μπορούν να ανασυνθέσουν τις πεποιθήσεις τους. 

Για παράδειγμα, αντί να σκέφτονται, "Αν δεν πάρω 18-19, είμαι αποτυχημένος", οι μαθητές μπορούν να το επαναπλαισιώνουν ως: "Κάθε βαθμός με βοηθάει να ανέβω ένα σκαλί και μπορώ να βελτιωθώ την επόμενη φορά".

2. Ενθάρρυνση της προσπάθειας.

Η προώθηση μιας νοοτροπίας ενθάρρυνσης είναι μια άλλη αποτελεσματική στρατηγική. Οι εκπαιδευτικοί, οι γονείς και οι Σύμβουλοι, θα πρέπει να ενθαρρύνουν τους μαθητές να πιστεύουν ότι οι δεξιότητες μπορούν να καλλιεργηθούν μέσω προσπάθειας. Για παράδειγμα, ένας μαθητής μπορεί αρχικά να δυσκολεύεται με τα μαθηματικά, αλλά μπορεί να βελτιωθεί μέσω της εξάσκησης και της επιμονής. Μια απλή αλλαγή στη γλώσσα, όπως ο έπαινος της προσπάθειας, μπορεί να δημιουργήσει ανθεκτικότητα και αγάπη για τη μάθηση.

3. Δημιουργία Υποστηρικτικών Περιβαλλόντων

Μια καλή ατμόσφαιρα στην τάξη και στο σπίτι είναι ζωτικής σημασίας. 

Οι ανοιχτές συζητήσεις για αποτυχίες και επιτυχίες μπορούν να βοηθήσουν στην εξομάλυνση αυτών των εμπειριών, μειώνοντας σημαντικά το στίγμα.

4. Θέτοντας Ρεαλιστικούς Στόχους

Η διδασκαλία των μαθητών να θέτουν ρεαλιστικούς και εφικτούς στόχους είναι απαραίτητη. Αντί να τους συντρίψετε με έναν μακροπρόθεσμο στόχο (π.χ. πρέπει να γράψεις 19 για να έχεις ελπίδες για το Πανεπιστήμιο) ενθαρρύνετέ τους να τον χωρίσουν σε μικρότερα βήματα, π.χ. το 11 να το κάνει 13, μετά 15 και ούτω καθεξής.

Ο Ρόλος του Συμβούλου Επαγγελματικού Προσανατολισμού.

Οι Σύμβουλοι Επαγγελματικού Προσανατολισμού είναι ουσιαστικοί σύμμαχοι για να βοηθήσουν τους μαθητές Λυκείου να εξερευνήσουν τις πεποιθήσεις τους και τις ακαδημαϊκές τους διαδρομές. 

Δεν βοηθούν μόνο στον προγραμματισμό της σταδιοδρομίας τους, αλλά αντιμετωπίζουν επίσης δυσλειτουργικές πεποιθήσεις που επηρεάζουν τη στάση των μαθητών για το μέλλον τους.

Οι Σύμβουλοι Επαγγελματικού Προσανατολισμού χρησιμοποιούν ατομικές αξιολογήσεις για να εμβαθύνουν στα ενδιαφέροντα και τα δυνατά και αδύνατα σημεία των μαθητών. 

Η κατανόηση της νοοτροπίας ενός μαθητή βοηθά τους Συμβούλους να προσαρμόσουν αποτελεσματικά τις προσεγγίσεις τους, διασφαλίζοντας ότι κάθε μαθητής λαμβάνει την υποστήριξη που χρειάζεται.

Οι Σύμβουλοι καθοδηγούν τους μαθητές στην καθιέρωση ενός ρεαλιστικού προγράμματος διαβάσματος αλλά και διαχείρισης χρόνου ώστε να πετύχουν τους στόχους τους και να πάρουν ικανοποίηση από αυτό.

Γίνονται οι "Μεταφραστές" μεταξύ εφήβου και οικογένειας. Όταν υπάρχουν δυσλειτουργικές πεποιθήσεις είναι σχεδόν αδύνατη η σωστή επικοινωνία με το περιβάλλον. Οι γονείς φωνάζουν ότι ο μαθητής δεν διαβάζει γιατί είναι τεμπέλης, ενώ ο μαθητής αντιδρά με αδιαφορία γιατί δεν εκφράζει τον πραγματικό του φόβο, που είναι η ιδέα της αποτυχίας.

Ο Επαγγελματικός Προσανατολισμός διαλύει τις δυσλειτουργικές πεποιθήσεις.